Tiêu chảy ở trẻ không còn xa lạ, tuy nhiên, bất kể khi nào nó xảy ra cũng gây ra sự bối rối và lo lắng cho các bậc phụ huynh, thậm chí hoang mang về sức khỏe của con. Ngoài ra, do một số cha mẹ vẫn chưa có kinh nghiệm trong việc xử lý trường hợp trẻ bị tiêu chảy, dẫn đến nguy cơ gây ra những hậu quả nghiêm trọng và các biến chứng khó lường sau này.
Để giúp cho các ông bố – bà mẹ hiểu thêm về cách xử lý và nhận biết tình trạng tiêu chảy ở trẻ, Debametulam xin giới thiệu các nguyên nhân phổ biến dẫn đến tiêu chảy ở trẻ như sau:
Kiến thức cơ bản về bệnh tiêu chảy ở trẻ
Bệnh tiêu chảy là một tình trạng phổ biến ở trẻ nhỏ, gây ra sự mất nước và mất muối từ cơ thể thông qua phân. Đây là một vấn đề quan trọng cần được cha mẹ quan tâm và hiểu rõ để có thể xử lý một cách hiệu quả.
Nguyên nhân chính của bệnh tiêu chảy ở trẻ thường liên quan đến nhiễm khuẩn và vi rút. Trẻ có thể bị nhiễm khuẩn qua thức ăn hoặc nước uống bẩn, hoặc tiếp xúc với những người bệnh tiêu chảy. Các vi khuẩn và vi rút thường gây viêm ruột và làm tăng tiết chất lỏng trong ruột, gây ra tiêu chảy.
Bên cạnh đó, một số nguyên nhân khác bao gồm sự nhạy cảm của hệ tiêu hóa của trẻ, thay đổi nhanh chóng trong chế độ ăn uống, tiếp xúc với các chất kích thích ruột như thuốc kháng sinh hoặc thực phẩm có chứa chất kích thích, và tình trạng dị ứng thực phẩm.
Các triệu chứng phổ biến của tiêu chảy ở trẻ gồm: phân lỏng và thường xuyên, buồn nôn, nôn mửa, đau bụng, mệt mỏi và mất nước. Trẻ cũng có thể mất cân nặng do sự mất nước và mất chất dinh dưỡng.
Để xử lý bệnh tiêu chảy ở trẻ, quan trọng nhất là duy trì lượng nước và muối cân bằng trong cơ thể. Việc cung cấp nước uống và chế độ ăn phù hợp, bao gồm nước muối điện giải và thức ăn dễ tiêu hóa, là cần thiết để phục hồi sức khỏe của trẻ.
Nếu trẻ có triệu chứng nghiêm trọng hoặc kéo dài, hoặc có dấu hiệu mất nước nghiêm trọng như mất tỉnh táo, buồn ngủ, mất nước mắt, trẻ cần được đưa đi khám bác sĩ để được điều trị thích hợp.
Qua việc hiểu về bệnh tiêu chảy ở trẻ, cha mẹ có thể nắm bắt kịp thời các triệu chứng và áp dụng các biện pháp cần thiết để đảm bảo sức khỏe và sự phục hồi nhanh chóng cho con
Nguyên nhân khiến cho trẻ bị tiêu chảy
Trẻ bị tiêu chảy do dị ứng thức ăn
Đây là một nguyên nhân phổ biến ở trẻ, đặc biệt là những trẻ dưới 2 tuổi, do hệ tiêu hóa của trẻ còn khá nhạy cảm với một số thức ăn, khả năng hấp thu kém và hệ miễn dịch chưa đủ khỏe mạnh. Nếu phụ huynh cho trẻ ăn nhiều hải sản hoặc các thức ăn chứa nhiều protein dễ dẫn đến hiện tượng dị ứng thức ăn. Trẻ bị tiêu chảy do dị ứng thức ăn là một trường hợp nghiêm trọng và nếu không kịp thời đưa đến bác sĩ, sẽ rất dễ xảy ra tình huống xấu.
Các triệu chứng xuất hiện ở trẻ bị tiêu chảy dạng này: đầy bụng, đau bụng, đi phân ra máu; nghiêm trọng hơn là phát ban và khó thở.
Trẻ bị tiêu chảy do nhiễm trùng bởi các loại vi khuẩn
Với trẻ bị tiêu chảy do vi khuẩn đều rất bất chợt và tự phát, tuy nhiên các chuyên gia cũng đề cập đến việc cho trẻ ăn thịt chưa được nấu chín cũng như một số thực phẩm khác dẫn đến hiện tượng này, do trong các thực phẩm này có chứa virus E.coli rất nguy hiểm.
Triệu chứng kèm theo: khó thở, nôn, sốt, phân có máu; thêm vào đó trẻ bị tiêu chảy do vi khuẩn có hiện tượng lừ đừ và Lời khuyên vàng khi trẻ biếng ăn.
Trẻ bị tiêu chảy do uống quá nhiều đồ ngọt
Chúng ta biết rằng trẻ nhỏ cần cung cấp lượng vitamin đầy đủ để thúc đẩy sự phát triển, với trẻ còn quá nhỏ thì có thể lựa chọn việc uống nước ép trái cây để tránh tình trạng khó tiêu, nhưng chúng ta không thể biết rằng nếu cho trẻ uống nước ép một cách quá tham lam lại dẫn đến trẻ bị tiêu chảy.
Do hàm lượng đường frutoza và socbito cao nên khiến dạ dày của trẻ hoạt động vất vả để trung hòa lượng đường, dẫn đến việc khó tiêu và dẫn đến tiêu chảy ở trẻ.
Trẻ bị tiêu chảy do ngộ độc
Đây là một dạng rất nặng của bệnh tiêu chảy ở trẻ, nó khiến trẻ mất nhiều nước, tinh thần mệt mỏi, nôn, co giật và gây khó thể. Nếu tình trạng này kéo dài trong vòng hơn 1 tiếng đồng hồ, hãy mang trẻ đến gặp bác sĩ điều trị.
Ngoài những nguyên nhân thông thường trên, trẻ bị tiêu chảy còn do bởi rất nhiều lý do khác trong đó có tác động của môi trường sống xung quanh. Nếu vệ sinh bên ngoài không được đảm bảo, nó sẽ trở thành một cơ hội thuận lợi để vi khuẩn xấu xâm nhập vào cơ thể của trẻ thông qua nhiều con đường truyền nhiễm khác nhau, từ đó dẫn đến việc trẻ bị tiêu chảy.
Chính vì thế, bố mẹ cần đảm bảo môi trường xung quanh luôn sạch sẽ, thông thoáng và khô ráo để giúp giảm thiểu nguy cơ gây hại cho sức khỏe của bé.
Những việc cần làm ngay khi trẻ bị tiêu chảy
Tăng số lần bú nếu trẻ còn nhỏ
Nếu trẻ bị tiêu chảy thì sữa mẹ là phương pháp tốt nhất để nâng cao sức đề kháng dành cho trẻ, theo các quan điểm truyền thống là chúng ta nên hạn chế cho trẻ tiếp xúc với sữa, điều đó là hoàn toàn sai lầm nhất là đối với việc tiêu chảy ở trẻ.
Với những trẻ dưới 6 tháng tuổi, các mẹ phải nên cho bú bình thường thậm chí là tăng số lần bú để cung cấp dưỡng chất đã mất, sữa sẽ tráng men và nâng cao hệ miễn dịch, giúp trẻ chống lại các tác nhân gây hại của bệnh tiêu chảy.
Không cho trẻ ăn thực phẩm chứa nhiều protein.
Khi trẻ có hiện tượng tiêu chảy kéo dài, điều đó đồng nghĩa dạ dày và ruột của trẻ hoạt động rất yếu, vì thế rất khó để hấp thu thức ăn nhất là những thực phẩm nhiều mỡ, nhiều protein và hải sản. Các thức ăn này khiến trẻ khó tiêu và gây trầm trọng hơn tình trạng tiêu chảy ở trẻ.
Dù biết rằng thương con và muốn con được ăn ngon là tâm lý của hầu hết những bà mẹ, nhưng không phải vì vậy mà cung cấp một chế độ dinh dưỡng thiếu khoa học, dẫn đến các biến chứng nặng nề về sau.
Cho uống nhiều nước khi trẻ bị tiêu chảy
Đây là một phương pháp vô cùng hữu hiệu và cần thiết dành cho những trẻ bị tiêu chảy, vì khi bị tiêu chảy, cơ thể trẻ luôn trong tình trạng mất nước trầm trọng, việc cung cấp nước khi cơ chế hoạt động của hệ tiêu hóa được bôi trơn, và bổ sung lại lượng dưỡng chất đã mất. Dù nó không mang đến một lợi ích đáng kể nào, nhưng nước vẫn luôn là một điều vô cùng cần thiết với những trẻ bị tiêu chảy.
Đảm bảo dinh dưỡng hợp lý
Tiêu chảy có thể làm giảm hấp thụ chất dinh dưỡng của trẻ. Để đảm bảo trẻ vẫn nhận được đủ dinh dưỡng, hãy tăng cường cung cấp thức ăn giàu chất dinh dưỡng như cháo, sữa, trái cây tươi, rau xanh, và thịt. Tránh cho trẻ ăn các loại thực phẩm nặng, khó tiêu hoặc gây kích ứng dạ dày.
Giữ vệ sinh cho trẻ
Việc giữ vệ sinh cho trẻ rất quan trọng khi trẻ bị tiêu chảy. Hãy đảm bảo rửa sạch vùng kín của trẻ sau khi trẻ đi tiêu và thay tã đúng cách. Sử dụng nước ấm và xà phòng nhẹ để rửa sạch, sau đó lau khô kỹ cho trẻ. Điều này giúp ngăn ngừa sự lan truyền của vi khuẩn và ngăn chặn sự nhiễm trùng.
Các loại vi khuẩn và virus gây tiêu chảy
Dưới đây là một số loại vi khuẩn và virus phổ biến gây tiêu chảy:
Vi khuẩn:
a. Vi khuẩn Escherichia coli (E. coli): Một số chủng E. coli có khả năng gây tiêu chảy, như E. coli O157:H7.
b. Vi khuẩn Salmonella: Gây ra bệnh viêm ruột do salmonella (salmonellosis).
c. Vi khuẩn Campylobacter: Gây ra bệnh viêm ruột do Campylobacter (campylobacteriosis).
d. Vi khuẩn Shigella: Gây ra bệnh viêm ruột do Shigella (shigellosis).
e. Vi khuẩn Vibrio cholerae: Gây ra bệnh cholera.
Virus:
a. Rotavirus: Là nguyên nhân phổ biến nhất gây tiêu chảy ở trẻ em.
b. Norovirus: Gây ra bệnh nhiễm trùng đường ruột (gastroenteritis) thường xảy ra trong các cộng đồng và tàu du lịch.
c. Adenovirus: Có thể gây tiêu chảy cùng với các triệu chứng hô hấp và viêm màng phổi.
d. Astrovirus: Gây ra bệnh tiêu chảy ở trẻ em và người lớn.
Lưu ý rằng danh sách này chỉ là một số ví dụ phổ biến, và còn nhiều loại vi khuẩn và virus khác cũng có thể gây ra tiêu chảy. Việc chẩn đoán chính xác và điều trị phù hợp cần được thực hiện bởi các chuyên gia y tế.
Cách phòng tránh bệnh tiêu chảy ở trẻ
Để có thể phòng tránh và điều trị bệnh tiêu chảy các mẹ nên chú ý trong việc vệ sinh cá nhân cho con, tay chân trẻ cần được giữ sạch sẽ bằng cách cho trẻ rửa tay chân bằng xà phòng. Thức ăn đồ uống cần được nầu chín một cách kỹ càng, nước phải sôi, rau củ quả phải sạch, thịt cá phải chín đều, không được cho trẻ ăn hoặc uống đồ khó tiêu, có thể cho trẻ ăn các món có chất lỏng như súp, cháo… giúp một phần cho việc tiêu hóa của trẻ dễ hơn nhiều.
Khi trẻ bị tiêu chảy, trẻ cần được uống nhiều nước hơn để bổ sung thêm chất nhờn và tăng cường sức đề kháng.
Tiêm phòng các vắc-xin tả an toàn và hiệu quả có trên thị trường. Có hai loại vaccine là những vaccine giết chết toàn bộ tế bào, một với tái tổ hợp B, loại khác thì không. Nhưng quan trong nhất là các mẹ nên đưa trẻ đến gặp các bác sĩ để khám và điều trị một cách hợp lí, an toàn, hiệu quả nhất.
Với các lời khuyên hữu ích dành cho những bà mẹ có con bị tiêu chảy kéo dài, chúng tôi hy vọng rằng các mẹ đã biết cách chăm sóc và thức ăn cần thiết, để hạn chế tình trạng tiêu chảy ở trẻ.
