Bà bầu ăn chay liệu có ảnh hưởng gì đến sự phát triển của thai nhi không? Đó là câu hỏi được rất nhiều chị em quan tâm bởi xu hướng ăn chay đang “nở rộ” trong những năm gần đây. Lợi ích của việc ăn chay là vấn đề không phải bàn cãi nhiều bởi đã có nhiều nghiên cứu chứng minh cho điều này. Tuy nhiên, lợi ích của việc ăn chay đối với bà bầu vẫn là vấn đề gây tranh luận bởi trong thơi kỳ nay cơ thể người mẹ có nhiều biến đổi. Vậy bà bầu có nên ăn chay không?
Để trả lời được câu hỏi này, chúng ta cần phải hiểu rõ ăn chay là gì, có những dạng ăn chay nào, để có thể đánh giá được tổng quan nhất.
Khái quát về ăn chay
Ăn chay là hình thức ăn tuân theo nguyên tắc không ăn những thức ăn có nguồn gốc từ động vật mà chỉ ăn các loại thức ăn có nguồn gốc từ thực vật như rau, trái cây, đậu đỗ, lạc vừng, ngũ cốc… Tuy nhiên, hiện nay có rất nhiều kiểu ăn chay không tuân thủ tuyệt đối nguyên tắc nêu trên.
Các hình thức bà bầu ăn chay phổ biến hiện nay như sau
Ăn chay tuyệt đối: là hình thức chỉ ăn rau, trái cây, ngũ cốc, đậu đỗ và không ăn các thức ăn từ động vật kể cả các sản phẩm của động vật như trứng, sữa, bơ, pho mát.
Ăn chay không tuyệt đối: là hình thức vẫn ăn trứng, sữa và các sản phẩm của sữa (bơ, phomat…)
Ăn chay bán phần: đây là hình thức chỉ kiêng thịt nhưng vẫn ăn cá, thủy hải sản hoặc chỉ kiêng thịt đỏ (thịt bò, lợn…) còn thỉnh thoảng vẫn ăn thịt gia cầm.
Tuỳ vào từng hình thức ăn chay mà mẹ bầu đã lựa chọn có thể ảnh hưởng nhất định đến sức khoẻ.
Những lợi ích của ăn chay đối với bà bầu
Bà bầu ăn chay rất có lợi cho sức khoẻ bởi sẽ tránh được nguy cơ bị thừa cân, béo phì. Do đó, có thể hạn chế được các bệnh như đái tháo đường, tăng huyết áp hay các bệnh mạch vành, sỏi mật, xương khớp, ung thư…
Ngoài ra, ăn chay cũng có tác dụng giảm huyết áp do ăn nhiều rau quả có chứa nhiều kali và ít có nguy cơ bị xơ vữa động mạch, không bị tăng mỡ máu.
Hơn nữa, bà bầu ăn chay còn có thể giảm bệnh nhồi máu cơ tim do sơ vữa động mạch vành. Các nghiên cứu khoa học đã chứng minh rằng những người ăn chay mắc và tử vong do bệnh động mạch vành thấp hơn nhiều so với người không ăn chay vì thức ăn chay nhiều chất xơ, ít chất béo, không có cholesterol, tỉ lệ chất béo không no cao là những yếu tố tốt cho tim và động mạch vành.
Đông thời, ăn chay cũng giảm nguy cơ bị sỏi thận bởi người ăn chay thải canxi, oxalat, axit uric ra nước tiểu ít hơn người không ăn chay do đó ít bị sỏi thận hơn và giảm nguy cơ mắc bệnh ung thư do thức ăn chay chứa nhiều chất xơ, ít chất béo, chứa nhiều chất có khả năng oxy hóa, ngăn ngừa ưng thư (vitamin C, betacaroten, selen…)
Đặc biệt, bà bầu ăn chay còn có thể giảm các bệnh về xương khớp nhất là bệnh loãng xương vì thức ăn chay chủ yếu cung cấp chất đạm là đậu tương và một số rau quả khác có chứa nhiều ostrogen thực vật có tác dụng phòng ngừa loãng xương.
Chế độ ăn chay bao gồm chủ yếu là carbohydrate tự nhiên và thực phẩm ít chất béo. Đây là một trong những yếu tố thường góp phần gây ra bệnh tiểu đường khi mang thai. Ngay cả đối với bệnh nhân tiểu đường, việc chọn một chế độ ăn chay sẽ tốt hơn cho bạn và thai nhi vì lượng đường trong máu của bạn và thai nhi sẽ được giữ ở mức khỏe mạnh.
Nếu bạn không để ý những gì bạn ăn trong khi mang thai, bằng cách ăn nhiều đồ ăn vặt, bạn và con bạn sẽ có nguy cơ mắc bệnh tiểu đường vì lượng đường trong máu của bạn sẽ tăng vọt. Do đó, ăn chay sẽ đảm bảo rằng lượng đường trong cơ thể bạn được cung cấp từ carbohydrate tự nhiên.
Ngoài ra, nếu hàm lượng homocysteine trong cơ thể đạt nồng độ cao, bạn sẽ có nguy cơ bị rối loạn tim và mạch máu. Theo nghiên cứu, những bà mẹ ăn chay có mức homocysteine trong cơ thể thấp hơn.
Có thể thấy việc ăn chay hoàn toàn tốt cho sức khoẻ. Tuy nhiên, bà bầu ăn chay cũng không thể hoàn toàn yên tâm được bởi ăn chay cũng có rất nhiều mặt trái.
Những mặt trái của ăn chay mà bà bầu cần biết
Bà bầu ăn chay có thể gặp tình trạng thiếu máu do thiếu vitamin B12 (vitamin này chỉ có trong thịt và các thức ăn nguốc gốc động vật), thiếu sắt, đồng, kẽm… vì các vi chất này cũng chỉ có nhiều trong thức ăn nguồn gốc động vật.
Do vậy, bà bầu ăn chay thường xuyên sẽ không tăng cân, dễ bị thiếu máu, sinh con nhẹ cân, đẻ non, suy dinh dưỡng bào thai. Phụ nữ mang thai thường hay bị thiếu máu do thiếu sắt, kẽm mà ăn chay thường hay bị thiếu các chất này.
Vì vậy, phụ nữ khi mang thai không nên ăn chay tuyệt đối. Trong trường hợp mẹ bầu tăng cân quá mức thì nên ăn chay bán phần, hoặc ăn chay tương đối có thể không ăn thịt những vẫn nên ăn cá, sữa, trứng, có nghĩa là ăn phối hợp giữa thức ăn động vật và thức ăn thực vật ở tỉ lệ cân đối hợp lí, có như vậy mới đảm bảo sức khỏe và sinh em bé khỏe mạnh.
Ăn chay rất tốt cho sức khoẻ nhưng không phải ai cũng có thể ăn chay được, đặc biệt là phụ nữ đang mang thai bởi bà bầu ăn chay có thể dẫn đến những hậu quả khôn lường. Vì vậy, các bà bầu nên cân nhắc kỹ lưỡng vấn đề này nhé
